Dấu hiệu nhận biết rối loạn khiếm khuyết cơ thể | Safe and Sound

Trong căn bệnh này, người bệnh sẽ có quan niệm méo mó về hình thể của bản thân. Theo chuyên gia tâm lý, họ thường sẽ dành quá nhiều thời gian vào việc lo lắng cho vẻ bề ngoài của họ và cách những người khác nhìn vào họ.

Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS

Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển

1. Rối loạn khiếm khuyết cơ thể/mặc cảm ngoại hình là gì?

Rối loạn khiếm khuyết cơ thể/mặc cảm ngoại hình (Body Dysmorphic Disorder) là một rối loạn tâm lý mà khi mắc phải bạn không thể ngừng nghĩ về một hay các khiếm khuyết, thiếu sót hiện diện trên cơ thể mình trong khi đối với những người khác thiếu sót ấy rất nhỏ hay không thể quan sát thấy. Các chuyên gia tâm lý cho biết, người bệnh có thể cảm thấy xấu hổ và lo lắng, khiến bạn tránh các tình huống giao tiếp xã hội.

Thiếu sót của cơ thể và những hành vi lặp đi lặp lại ấy khiến người bệnh cực kỳ mệt mỏi và ảnh hưởng đến cuộc sống của bản thân.

Theo chuyên gia tâm lý, người bệnh có thể tìm đến vô số mỹ phẩm để che đi khuyết điểm của mình. Sau một thời gian, bạn có thể tạm thời cảm thấy hài lòng, nhưng rồi sự lo lắng trở lại và có thể tìm đến một cách khác để sửa chữa các khuyết điểm ấy.

Những người có rối loạn khiếm khuyết cơ thể cần sự hỗ trợ đặc biệt từ các chuyên gia tâm lý để quản lý và giảm thiểu triệu chứng. Quá trình chăm sóc thường bắt đầu bằng một cuộc đánh giá cụ thể để xác định mức độ trầm cảm mà người bệnh đang trải qua. Dựa trên đánh giá, chuyên gia tâm lý của Safe and Sound sẽ phát triển một kế hoạch điều trị riêng biệt, tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng cụ thể của từng người.

Ảnh 1: Rối loạn mặc cảm ngoại hình là một rối loạn tâm lý mà người bệnh không thể ngừng nghĩ về khiếm khuyết của bản thân

2. Triệu chứng rối loạn khiếm khuyết cơ thể/mặc cảm ngoại hình

Bận tâm quá mức đến khuyết điểm về ngoại hình mà người khác không thể nhìn thấy hoặc chỉ biểu hiện rất nhỏ.
Có niềm tin mãnh liệt về khuyết điểm ngoại hình khiến bạn xấu xí hoặc dị dạng.
Tin rằng người khác chú ý đặc biệt đến ngoại hình của bạn theo cách tiêu cực hoặc chế giễu bạn.
Khó chống lại hoặc kiểm soát các hành vi nhằm khắc phục hoặc che giấu khuyết điểm. Chẳng hạn như thường xuyên kiểm tra gương, chải chuốt hoặc bóc da.
Cố gắng che giấu khuyết điểm bằng quần áo hoặc trang điểm.
Thường xuyên so sánh ngoại hình của mình với người khác.
Thường xuyên tìm kiếm sự trấn an về ngoại hình từ người khác.
Có khuynh hướng cầu toàn.
Ít thỏa mãn khi tìm kiếm các loại mỹ phẩm hoặc thẩm mỹ.
Tránh né xã hội.

Ảnh 2: Người bệnh bận tâm quá mức đến khuyết điểm về ngoại hình

Các chuyên gia tâm lý cho biết, những vấn đề về ngoại hình mà người bị rối loạn khiếm khuyết cơ thể quan tâm nhất là:

Làn da: Bao gồm nếp nhăn, sẹo, mụn trứng cá
Tóc: Bao gồm ngọn tóc, thân tóc hoặc không có tóc.
Đặc điểm khuôn mặt: Chủ yếu là liên quan đến mũi, nhưng cũng có thể liên quan đến các vị trí khác.
Trọng lượng cơ thể: Người mắc bệnh có thể bị ám ảnh về trọng lượng hoặc trương lực cơ.
Kích thước của dương vật, cơ bắp, vú, đùi, mông
Mùi cơ thể

Cần chú ý rằng không phải ai cũng có những biểu hiện giống nhau hoặc tất cả các biểu hiện trên và mức độ có thể biến đổi. Để đưa ra chẩn đoán chính xác và kế hoạch điều trị phù hợp, việc tìm kiếm sự tư vấn từ các bác sĩ tâm lý và chuyên gia tâm lý là quan trọng.

3. Điều trị rối loạn khiếm khuyết cơ thể/mặc cảm ngoại hình

Điều trị rối loạn mặc cảm ngoại hình thường kết hợp điều trị tâm lý và hoá dược.

3.1. Liệu pháp tâm lý

Ảnh 3: Điều trị bệnh mặc cảm ngoại hình với bác sĩ tâm lý là phương pháp được áp dụng phổ biến

Liệu pháp nhận thức hành vi điều trị người bệnh rối loạn khiếm khuyết cơ thể tập trung vào mục tiêu:

Giúp người bệnh hiểu nguyên nhân các ý nghĩ, phản ứng cảm xúc và hành vi tiêu cực gây ra các vấn đề.
Đối đầu với các suy nghĩ tiêu cực về hình dạng cơ thể và học cách suy nghĩ thoải mái và thực thế hơn.
Học các biện pháp thay thế đề đối đầu với cám dỗ hay thói quen, giúp giảm đi việc soi gương hay tìm đến các lời khen để cảm thấy an tâm.
Hướng dẫn người bệnh các hành vi khác để cải thiện sức khỏe tâm lý.

Trị liệu tâm lý như liệu pháp nhận thức hành vi (CBT), có thể có hiệu quả trong việc kiểm soát lo âu liên quan đến rối loạn khiếm khuyết cơ thể. Các chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm lý có thể giúp các bạn phát triển các chiến lược đối phó, nhận ra những kiểu suy nghĩ lệch lạc và hướng tới trạng thái tinh thần khỏe mạnh hơn. Các phương pháp trị liệu tâm lý, đặc biệt là CBT (Cognitive Behavioral Therapy), đã chứng tỏ được hiệu quả trong việc kiểm soát những nỗi lo lắng, ám ảnh và sợ hãi. Phương pháp này tập trung vào việc thay đổi cách suy nghĩ và hành vi tiêu cực. Thông qua hướng dẫn của một chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ tâm lý, bạn sẽ học cách nhận biết và thay đổi những suy nghĩ tiêu cực thành tích cực hơn, giúp cải thiện tâm trạng và tạo ra thái độ tích cực hơn trong cuộc sống hàng ngày.

Để giúp khách hàng, các chuyên gia của Safe and Sound luôn đồng hành với bạn, giúp bạn:

- Một bộ não tràn đầy suy nghĩ tích cực nhờ loại bỏ được những suy tư không quan trọng hoặc sai lệch.

- Một tinh thần sảng khoái, hết lo âu để bạn có thể tận hưởng những điều tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng.

- Một tâm thế tự tin, vững vàng để đưa ra những quyết định nhanh hơn, đúng đắn hơn trong công việc, từ đó gia tăng sức mạnh về tài chính, sự nghiệp và cả sự tự hào.

3.2. Điều trị bằng thuốc

Hiện nay, không có loại thuốc nào được chuyên gia tâm lý khuyến cáo để điều trị rối loạn khiếm khuyết cơ thể. Tuy nhiên, các loại thuốc dùng để điều trị các rối loạn tâm thần khác như trầm cảm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế có thể có hiệu quả.

4. Bác sỹ tâm lý Safe and Sound sẽ giúp bạn như thế nào?

Chúng tôi biết rằng trị liệu tâm lý đôi khi là một bước khó khăn và cố gắng tìm một chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần mới phù hợp với nhu cầu cá nhân và tính cách của bạn có thể là một nhiệm vụ khó khăn và không dễ dàng.

Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa chuyên gia tâm lý và bác sỹ tâm thần sẽ đem lại hỗ trợ tốt nhất cho bạn. Đội ngũ chuyên gia của Safe and Sound đáp ứng khắt khe các tiêu chuẩn, giúp bạn giải quyết đa dạng các vấn đề tâm lý bao gồm: Trầm cảm sau sinh, lo âu, rối loạn phân liệt cảm xúc, các vấn đề về giấc ngủ, rối loạn cảm xúc, các mối quan hệ, chấn thương tinh thần,…

- Bề dày kinh nghiệm hành nghề với đa dạng vấn đề tâm lý

- Kỹ năng đánh giá, tham vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ hiệu quả

- Kết hợp linh hoạt các kỹ thuật, phương pháp để hỗ trợ hiệu quả và duy trì kết quả bền vững

Bên cạnh đó, Safe and Sound sẽ:

- KHÔNG coi bạn là bệnh nhân: Ngược lại, chúng tôi coi bạn là một người can đảm đang chống chọi với cả một bầu trời u tối đang chực chờ sụp xuống. Chuyên gia của SnS có thể góp thêm với bạn một đôi tay trong nỗ lực này.

- KHÔNG dạy đời bạn: Chúng tôi sẽ cùng bạn nâng dậy nguồn năng lượng tích cực mà lâu nay đã bị quá nhiều áp lực và khổ đau đè sát đất.

- KHÔNG lạm dụng thuốc và hoá dược: Ngược lại, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm đến những giải pháp hiệu quả và tự nhiên.